Hamilelikte yaptırılması gereken testler
Her anne adayı hamile kaldıktan sonra yalnızca kendi sağlığından değil bebeğinin de sağlığından sorumlu olmaktadır. Tabii ki her kadın bebeğini sağlıklı bir biçimde kucağına almak ister. Bunun için de gebelik süreci boyunca annenin geçmesi gereken tüm testlerden doktor kontrolünde geçmesi gerekmektedir. Hamileliğin öncesinde ve sonrasında yapılması gereken testler hem annenin hayatı için hem de bebeğin kişisel gelişimi ve hayatı için büyük bir önem taşımaktadır. Bebeğin dünyaya gözlerini sağlıklı bir şekilde açması için bu testler şarttır. Bu testler sayesinde hamilelik döneminde bebeğin ve anne adayının karşılaşabileceği olumsuzlukları önceden saptanır ve önlem alınması gereken durumlarda önlem alınır. Bu testler genellikle down sendromundan nörolojik hastalıklara kadar birçok problemin tespit edilmesini sağlamaktadır. Dolayısıyla bu noktada hamilelik başladığı zaman anne adayının bir takım testlerden geçmesi gerekmektedir.
Hamilelikte yapılması gereken testleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Kan grupları tahlili
- İdrar tahlili
- Enfeksiyon tarama testleri
- Ultrason
- Şeker yükleme testi
Peki hamilelik dönemi için gerekli olan bu testler neye yarıyor? Hep birlikte bakalım.
Kan grupları tahlili: Kan uyuşmazlığı tahlili
İdrar tahlili: Anne adayının idrar yolundan iltihaplanma var ise veya böbreklerinde böbrek taşı kum var ise bu değerler tespit edilir.
Enfeksiyon tarama testleri: Bebekte olumsuz etki yaratabilecek hastalıkların anne adayının gebelikten önce geçirmiş olup olmadığı tespit edilir.
Ultrason: Anne ve bebeğinin sağlık durumu ve düşük tehlikesi tespit edilir.
Şeker yükleme testi: Anne adayının gebelik esnasında şeker hastalığı olup olmadığı tespit edilir.
Gebelikte Hangi Test Ne Zaman Yapılmalıdır?
Anne adayları hamile kaldıktan sonra 3. trimester dönemine kadar bir takım testlere tabi tutulmalı ve bebeğin sağlığı için gerekli olan tüm vitamin ve ilaçları aksatmadan kullanmalıdırlar. Gebelik süreci boyunca uygulanan tüm testler anne adaylarının sağlık durumu ve bebeklerin gelişimi için son derece büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle anne adayları hamilelik başlangıcından bitimine kadar gerekli olan tüm testleri zamanında yaptırmalıdır. Gebelikte hangi test ne zaman yapılmalıdır? Sorusuna gelecek olursak gelin hep birlikte inceleyelim.
11.-14. Hafta: Hamilelik döneminin ilk 14. veya ilk 3 ayı “birinci trimester” olarak tanımlanmaktadır. Hamilelik döneminin ilk 11. haftasından hemen sonra ultrason aşamasında bebeğin ense kalınlığına (NT) bakılmakta ve ikili test yapılmaktadır. Ultrasondaki temel amaç ise bebeğin ense kalınlığı değerlendirilerek down sendromlu olup olmadığına bakılır. Bu tahlil işlemleri hamilelik döneminin 14. haftasından sonra kesinlikle yapılamaz.
16.-20. Hafta: Hamilelik döneminin ikinci 3 aylık zaman dilimi, “ikinci trimester” olarak tanımlanmaktadır. Genellikle bu dönemde ikili kombine test yaptırmayan anne adaylarına bebeğin down sendromu riskinin olup olmadığını ölçmek için yapılır. 16 ve 20. haftalar arasında tüm anne adayları istedikleri takdirde üçlü test veya dörtlü test yapılabilmektedir. 18-22. haftalarda ayrıntılı bir ultrason, kan akımı ölçümleri, 35 yaşın üstünde olan anne adaylarına amniosentez, kalpte anomali tehlikesi olan hamilelere 20-24. haftada fetal ekokardiyografi, 24-28. Haftalarda Glukoz testleri, idrar tahlili ve kan tahlili yapılıyor. Eğer bu bahsi geçen testlerin sonuçları riskli olursa, amniosentez yapılıyor. Bu noktada bebekten su alınması neticesiyle daha ileri derece inceleme işlemleri yapılabiliyor.
24.-28. Hafta: Hamilelik döneminin son 3 ayı “üçüncü trimester” olarak tanımlanıyor. Bu dönemde 50 gr glukoz yükleme testi yapılmaktadır. Eğer uygulanmış olan test sonucu 140’dan yüksek değerlere sahip olursa 100 gr OGTT testi uygulanmalıdır. Anne ve baba arasında kan uyuşmazlığı ile karşılaşıldığı takdirde 28. haftada IDC (Indirekt Coombs Testi) uygulanır. Testin negatif çıkması durumunda anne ile bebek arasında kesinlikle kan uyuşmazlığına bağlı etkilenme bulunmadığını gösterir. Bu noktada ise kan uyuşmazlığı iğnesi yapılmaktadır.
35.-37. Hafta: Bu haftalarda anne adaylarında Grup B Streptokok taramasının yapılması son derece önemlidir. Hamilelik döneminin son haftalarında, eğer doğum uzmanı bebeğin sıkıntıda olduğunu düşünürse ve gün aşımı gerçekleşirse NST çekilir. Bebeğin sağlık durumu ile ilgili riskli durumlar görüldüğü takdirde ileri değerlendirmeler için doppler ultrasonografi ölçümü yapılmaktadır.
Gebelik boyunca, sürekli hekim kontrolü altında olmak ve hamilelikte yapılan testler ve haftalarını dikkatlice takip etmek hem daha sağlıklı bir hamilelik süreci, hem de sağlıklı bebekler için önemli kriterlerdir.
Hekiminizin tavsiyelerine uymayı ve sağlıklı beslenmeyi ve uygun hareketleri tekrarlamayı unutmayın...