Gebelikte ihmal edilmemesi gereken ikili tarama testi, anne ve baba adaylarının en çok merak ettiği konulardan. Bu yazımızda ikili tarama testi hakkında, ebeveynlerin öğrenmek isteyecekleri tüm detaylara yer verdik.
Sağlıklı gebelikler ve sağlıklı doğumlar için, doktor kontrolleri ve taramalar asla ihmal edilmemelidir. Gebelik döneminde yapılan tarama testleri, gebeliğin devamı, bebek doğumu ve bebeğin yaşam sürecinde oluşabilecek riskleri öngörmektedir.
Gebelikte yapılan tarama testlerinin başında gelen, ikili tarama testi hakkında merak edilenler ve cevapları sizlerle;
Gebelikte İkili Tarama Testi Nedir? Nasıl Yapılır?
Gebelikte ikili tarama testinin yapılmasının amacı, erken dönemde anne karnındaki bebeğin, Down sendromu ve Trizomi 18 hastalıkları taşıyıp taşımadığına dair risklerini analiz etmektir.
Tarama testi anne karnındaki bebeğin detaylı ultrason görüntüleri incelenir. Yapılan incelemelerde, değerlendirilmesi gereken belirli kriterler bulunur. En önemli kriterse, anne karnındaki bebeğin ense kalınlığıdır. Ultrason görüntülerine ilave olarak anneden alınan kan testinde Gebelikle İlişkili Plazma Protein A ve Beta HGC hormon düzeyleri incelenir. Ultrason görüntüleri ile birlikte analiz edilir.
Önemi Nedir?
Tarama testi, gebelik döneminde yapılan ilk taramadır. Gebeliğin diğer evrelerinde üçlü ve dörtlü tarama testi de yapılmakta olup, ikili tarama testinde erken dönemde riskli durumların tespiti gerçekleştiği için önemlidir. İkili Tarama testiyle, down sendromu riski yüksek olunan tanılarda, süreç hızlıca başlatılır. Kessin tanı sonucunda ise gebelik sonlandırılabilir.
Ense Kalınlığı Nedir?
Anne karnındaki bebeğin ensesinin alt kısmında sıvı birikmesi meydana gelir. Bu biriken sıvı, ikili tarama testi dâhinde ultrason ile görüntülenir. Her bebekte bulunan bu sıvı, olması gereken oranı aştığında, kromozom ve yapısal bozuklukların habercisi anlamına gelir. Bu nedenle ikili tarama testlerinde ense kalınlığı önemlidir.
Ne Zaman Yapılır?
Hamileliğin 1. Döneminde yer alan 11. Hafta ve 14. Haftaları arasında yapılmaktadır. Bu haftalar dışında ikili tarama testi yapılmaz. Anne adayı ikili tarama testini yaptırmakta geç kaldı ve 14. Haftayı geçirdi ise hamileliğin diğer evrelerinde üçlü ve dörtlü tarama testleri ile devam edebilir.
İkili Tarama Testi ile Zekâ Ölçümü Yapılır Mı?
İkili tarama testi, yaygın olarak halk arasında zekâ testi olarak bilinmektedir. Oysaki bu test bebeğin down sendromu riskini taşıyıp taşımadığının riskini analiz eder. Bebeğin zekâ düzeyini ölçeklendirme niteliğe sahip değildir.
İkili Tarama Testinde Hangi Hususlar Önemlidir?
İkili tarama testlerinin analizini yaparken, belirli hususlar önem arz eder. Bu hususlar ultrason sonuçlarını etkilemektedir;
- Gebeliğin hangi haftasında taramanın yapıldığı önemli bir kriterdir.
- Tarama testi esnasında kullanılan cihazların özellikleri ve teknolojisi, tarama testini yapan kişinin bilgi ve tecrübeleri önemlidir.
- Gebelik döneminde annenin yaşı önemli bir etkendir.
- Annenin kilosu, diyabet rahatsızlığı önemli etkenler arasındadır.
- Annenin gebelik döneminde sigara kullanıyor olması analiz acısından önemli bilgidir.
- Tekli ya da çoklu gebelik bilgisi önemlidir.
- Normal gebelik ya da tüp bebek gebeliği olup olmadığı bilgisi önemlidir.
İkili Tarama Testi Sonuç Değerlendirmesinde Önemli Kriterler Nelerdir?
İkili tarama sonuçları değerlendirme esnasında belirli kriterler göz önünde bulundurulur. Bunlar;
- Bebeğin anne karnındaki pozisyonu.
- Bebek hareketleri.
- Bebeğin plasenta durumu.
- Kafa ve popo arasındaki mesafe ölçüsü.
- Bebeğin büyüme durumu.
- Kafa tası kemikleri ve kafa içi yapısal durumu.
- Genel olarak vücut bütünlüğü.
- Kol, baş, bacak, el, gibi ana vücut hatlarının durumu.
- Ense kalınlığı analiz durumu.
- Burun kemiği varlığı ve gelişim durumu.
- İç organların durumu, yapısı ve gelişimi.
- Anne adayından alınan kan tahlili sonuçları.
İkili Tarama Testi Doğruluk Payı Nedir?
İkili tarama testi ortalama doğruluk payı %85 - %90 aralığında olup, ortalama %10 - %15 aralığında yanılma payı bulunmaktadır. Bu durumda ise ikili tarama testi sonucunda yüksek riskli grupta belirtilen gebeliğin sonucu down sendromlu bebek olmayabilir. Aynı durumda riski olmayan ya da az riskli sonuç alınan gebeliklerde ise bebeğin down sendromlu olarak dünyaya gelme ihtimali de vardır.
İkili Tarama Testi Sonucu Yüksek Riskli Çıkarsa Ne Olur?
İkili tarama testi yüksek riskli çıktığı durumlarda dahi, bu bir kesin tanı değildir. Sağlıkla bebeğinizi kucağınıza almak ve oluşabilecek tüm olumsuzlukların önüne erken evrede geçebilmek için, gebelik takibini gerçekleştiren doktor ile süreci birlikte yönetmek en ideal seçimdir. Riskin farkında olarak ilerlemek daha kolay bir şekilde çözümler sağlamaya yardımcı olur.
İkili Tarama Testi Sonucu Normal Olduğunda Ne Yapılır?
Tarama testinin normal çıkması bebeğin normal düzeylerde değerlere sahip olduğu anlamına gelerek, down sendromu riskinin az olduğunu belirtir. Bu test kesin tanıyı vermediği için normal çıkan sonuçlarda dahi %100 doğru sonuç alınmayabilir.
Zorunlu Mu?
İkili tarama testi yaptırmak zorunlu değildir. Gebelik takiplerinde önemli analizler sağlayan bu testin yaptırılması ise çok önemlidir. Zorunlu olmamasına rağmen sağlık bakanlığı, kadın doğum uzmanları testin mutlaka yaptırılması gerekliliğini belirtmekte.
Bebeğin Cinsiyeti Belli Olur Mu?
Tarama testi yapıldığı gebelik haftası, cinsiyet görüntüleyebilmek büyük etken. Yapılan ultrason görüntülerinde görüntüler net alındığında bebeğin cinsiyeti %80 oranında doğru tahmin edilebilmektedir.
Tarama Testi Esnasında İdrar Durumu Ne Olmalı?
Ultrason görüntüleri esnasında özel bir durum söz konusu ise bazı durumlarda idrarınızı yapmamış, sıkışık bir durumda olmanız istenilmektedir. Bu durum görüntüleme esnasından önce, doktor tarafından anne adayına aktarılır.
Aç Karına Mı Yapılır?
Tarama esnasında anne adayının aç ya da tok olması, test sonucunda değişkenlik göstermez. Aç olarak da, tok olarak da uygulanabilir. Gebelikte tarama esnasında aç olup, tansiyon düşüklüğü yaşamamak için, anne adaylarının atıştırmaları tavsiye edilir.
Devlet Hastanesi Yapıyor Mu?
Evet yapılmaktadır. Devlet hastanesi, özel hastaneler, eğitim araştırma hastaneleri, kadın doğum hastanesi ve özel klinikler ikili tarama testini yapmaktadır.
Ne Kadar Sürer?
Tarama testi esnasında ebeveyn kaydı yapılarak, ultrason muayenesi, kan tahlili alımı yapılır. Tüm bu işlemler ortalama 15-20 dakika sürmektedir.
Anne ve baba adayları bebeklerini sağlıkla kucaklarına alacakları günü sayarken, gebeliğin başlangıcından sonuna kadar oluşabilecek olumsuzlukların önüne erken müdahaleler ile geçilebilir.
Hamilelik döneminde anne adaylarında psikolojik değişimlerin yaşandığı gerçekle, bebeğinin sağlığı konusunda endişelenmeleri normaldir. Gebelik boyunca hem anne sağlığını korumak hem de bebek sağlığının yolunda ilerlediğini net bir şekilde görebilmek için belirli taramalar, aşılar ve kan testleri yapılır.
Gebeliğin ilk üç ayı içerisinde yapılan ikili tarama testi ise sağlıklı bebek dünyaya getirmek için önemli analizlerden biridir. Hekimler tarafın bu analizlerin mutlaka yaptırılması gerekliliği savunulmaktadır.