Sonbahar geldi... Her mevsim gibi, sonbahar da kendine özgü güzelliği ile bizi kışa hazırlayacak.
Aynı zamanda "grip sezonu" anlamına da gelen sonbahar, özellikle içinde bulunduğumuz pandemi sürecinde, koronavirüsün yol açtığı COVID-19'a benzer semptomları ile kafamızı karıştıracak.
Kendi başına bile yeterince tehlikeli bir hastalık olan grip, vücudumuzun savunma sistemini zayıflatarak, başta COVID-19 olmak üzere sekonder olarak gelişen viral ve bakteriyel hastalıkların önünü de açmış oluyor.
COVID-19 pandemisi, hepimizi viral hastalıklar konusunda detaylı bilgi sahibi yaptı. Ama yine de, kulaktan dolma veya asılsız bilgiler de her zamanki gibi sosyal hayatımızdaki yerlerini aldılar.
Gelin gribal enfeksiyonlar hakkında sık karşılaşılan doğruları ve yanlışları gözden geçirelim...
Grip Hastalığı Nedir, Ne Değildir?
Grip hastalığı, Influenza grubu virüslerin yola açtığı viral bir hastalıktır.
Bağımsız olarak adlandırabileceğimiz bakterilerin aksine virüsler yaşayabilmek için başka bir hücreye ihtiyaç duyarlar. Yerleştikleri hücre üzerinden beslenir ve ürerler.
Yaşadığımız toplum içinde grip hakkında doğrular ve yanlışlar kulaktan kulağa yayılıyor. Bazı yanlış bilgiler, insanların çok sayıda gereksiz ilaç, vitamin, mineral vb. takviyelerle karaciğerin aşırı yüklenmesine neden oluyorlar. Bu da farklı hastalıklara ön ayak olabiliyor.
Peki Grip Hakkındaki doğrular ve Yanlışlar Neler?
- YANLIŞ: Grip tehlikeli bir hastalık değildir…
- DOĞRU: Gribal enfeksiyonlar, riskli hasta gruplarında oldukça ağır ve tehlikeli seyredebilir. Bu grupları şöyle sıralayabiliriz:
- 0-4 yaş arası çocuklar
- 65 yaş üstü bireyler
- Gebe ve emziren kadınlar
- Bağışıklık sistemi zayıflamış bireyler
- Diyabet, tansiyon vb. kronik hastalığı olanlar
- YANLIŞ: Gribin tedavisinde antibiyotik kullanılmalıdır
- DOĞRU: Gribin tedavisinde kesinlikle antibiyotik kullanılmaz. Başta da bahsedildiği gibi, antibiyotikler, kendi başına bir hücre yapısına sahip bakterilerin ve bazı protozoaların tedavilerinde kullanılmalıdır. Virüsler bizim hücrelerimizin içinde yaşadıklarından dolayı, kullanılan antibiyotikler virüse etki etmeyecektir. Ancak, grip enfeksiyonları sonrasında oluşan sekonder bakteriyel enfeksiyonlarının tedavisinde hekim kontrolünde antibiyotik kullanılabilir.
- YANLIŞ: Gribi, ailecek geçirip kurtulalım…
- DOĞRU: Gribal enfeksiyonlarda aile içi bulaş oldukça kolay ve yaygındır. Ama bunu bilinçli olarak yapmak, tek seferde ailece grip yaşayıp hastalığı bertaraf etmek doğru bir yaklaşım değildir. Bulaş, kuluçka ve hastalık dönemleri aile bireylerinde farklı süreçlerle gerçekleşeceğinden, “pinpon enfeksiyon” olarak adlandırılan tekrar tekrar bulaş olasılığı yüksektir. Gribal enfeksiyon süresince, virüsün ailenin diğer bireylerine bulaşmasını önlemeye yönelik önlemler almak en iyisi. Solunum yoluyla bulaşan grip’e karşı maske kullanımı ve izolasyon uygulanabilir yöntemlerdir.
- YANLIŞ: Aşı oldum, grip olmam…
- DOĞRU: Gribe karşı yapılan aşıların koruyuculuğu bir gerçektir ancak başarı oranı sanıldığı kadar yüksek değildir. Influenza virüsü sık sık mutasyona uğrar ve bulaşma, hastalık yapma gibi davranışlarında değişiklik gösterebilir. Buna bağlı olarak üretilen aşıların; bir önceki yılın hastalık yapan virüslerinin izole edilmesiyle üretildiğini unutmayın ve önlem almaya devam edin. 1918-1919 yılları arasında yaşanan ve milyonlarca insanın ölümüne yol açan İspanyol Gribi ve daha yakın geçmişte yaşadığımız Domuz Gribi, Kuş Gribi olarak tanınan grip salgınlarının etken virüsleri aynı virüs ailesinin mutasyona uğramış türleriydi.
- YANLIŞ: Bol bol vitamin, mineral alırsam gribi kolay atlatırım…
- DOĞRU: Vitaminler, mineral gibi takviyeleri doğal yollardan almak en doğrusu. Özellikle C vitamini vücudun bağışıklık sistemini desteklediği için günlük hayatımızın olmazsa olmazlarından. Ancak insan vücudunun laboratuvarı olarak görev yapan karaciğer, alınan aşırı ilaç ve vitaminlerle çok fazla yıpranabilir. Evet, gripte vitamin takviyesi yapılmalı ama bunun miktarını hekimin belirlemesinde fayda var. Günlük beslenmeye dikkat ederek, vitamin-mineral ihtiyacını doğal olarak karşılayacak bir beslenme düzeni kurmak, grip haricindeki diğer hastalıklara karşı da korunmanın en kolay ve doğru yolu.
- YANLIŞ: Komşunun kullandığı ilacı kullanırsam ben de iyileşirim…
- DOĞRU: Tüm ilaçların etken maddeleri faklı bünyelerde farklı etkiler ve yan etkiler gösterebilir. Ezbere ilaç kullanmak bir insanın kendisine yapabileceği en büyük kötülüklerden birisidir. Her ilacın mutlaka hekim kontrolünde kullanılması iyileşme sürecini hızlandıracak sağlıklı bir tercihtir.
Grip viral bir hastalık olduğundan, tedavisi de; genellikle meydana çıkan ateş, öksürük, burun akıntısı gibi semptomları gidermek, hastanın yaşam kalitesini yükseltmek amacı güden semptomatik bir tedavidir. Dolayısıyla, ilaç önerisi aldığınız komşunuz veya yakınınızla aynı semptomlara sahip olmayabilirsiniz. Hastalığın sizin vücudunuzdaki etkisi ve iyileşme süreci kişilere göre farklılık gösterebilir. Bırakın bunun kararını işin uzmanı olan hekim versin.
Kişisel olarak gribal enfeksiyon boyunca, vücudun immün (savunma) sistemini güçlendirmeye yönelik vitamin ve mineral ağırlıklı uygun bir beslenme programına uymanız, diyetlerinizde C vitamini içeriği yüksek meyve ve sebzeleri mutlaka bulundurmaya çalışmak en sağlıklı yöntem olacaktır.
Grip hakkındaki doğrular ve yanlışlar listesi daha da uzatılabilir. Liste ne kadar uzun olursa olsun, grip tedavisinde erken davranıp, hekim kontrolünde tedavi sürecini yönetmek şart.