Gebelik zehirlenmesi, Preeklampsi olarak da tanımlanan, gebelik döneminde anne ve bebek ölümlerine kadar riskli durumlara yol açan tehlikeli bir hastalıktır. Bu hastalık rahim içerisindeki ince yapılı kıvrılmış şekilde bulunan karter damarların daralması sonucunda, plesantanın bebeği besleyememesi durumudur.

Hastalığın erken evrede tespiti hayat kurtarıcı niteliktedir. Hamileliğin her evresinde Preeklampsi ile karşılaşma riski bulunur. Hastalık 32. Hafta ve öncesi dönemde meydana geliyorsa, erken dönem zehirlenmesi olarak tabir edilir. Hastalık 32. Haftadan sonrasında oluşursa, geç dönem zehirlenmesi denir. Her iki dönemde de Preeklampsi ciddi sonuçlar doğurabilmektedir.

Gebelik zehirlenmesi, sadece hamile kadınların yaşayabileceği bir hastalıktır. Gebelerin ortalama %5lik kısmı bu hastalıkla karşılaşmaktadır. Hamilelik döneminde yolunda gitmeyen durumlar ile belirti gösterebildiği gibi, hiç belirti göstermeden de ilerleyebilir. Anne adayları planlı bir hamilelik gerçekleştiriyor ise, hamile kalmadan önce, kadın doğum uzmanı tarafından destek alarak, gebelik dönemini doktor muayeneleri ve kontrolleri altında geçirmelidir. Aynı şekilde plansız hamileliklerde de, gebelik öğrenildiği an itibari ile doğum sonuna kadar konusunda uzmanlaşmış kişiler ile hamilelik süreci yönetmelidir.

Normal hayatta karşılaşılması mümkün olmayan hastalıklar ile, gebelik döneminde karşılaşmak mümkündür. Bu sebeple ebeveynler, hem anne hem de bebek sağlığı için yapılacak muayeneleri, tetkikleri ve aşıları aksatmamalı, bu süreci de hekim kontrolü altında sağlamalıdır.

Kimler Preeklampsi Risk Grubunda?

Bazı anne adayları, ölüm gibi ciddi sonuçlarla karşılaşabilecekleri gebelik zehirlenmesine yakalanma riski taşımaktadır. Bu durumlara dikkat edilmeli ve bilinçli bir şekilde davranılmalıdır. Riskli olanlar;

• Hastalık özellikle ilk gebeliklerde meydana gelmektedir.
• Çoklu gebelikler riskli durumdadır.
• Gebelik döneminde yüksek tansiyon problemi ile karşılaşan kişiler ve normal hayatta da hipertansiyon yaşayanlar hamilelik döneminde riskli gruptadır.
• 18 yaşının altında erken yaşta gebe kalanlar ve 35 yaş ve üstünde gebe kalanlar yer alıyor.
• Anne adayının geçmiş gebelik hikayelerinde, gebelik zehirlenmesi ile karşılaşmış olması.
• Aile bireylerinin gebelik hikayelerinde, preeklampsi ile karşılaşmış olmaları.
• Tip 1 Diyabet denilen, şeker hastalığına sahip olan kişiler riskli grupta yer alıyor.
• Gebelik diyabeti olan anne adayları riskli gruptadır.
• Arka arkaya, kısa zaman aralıklarında doğum yapan anne adayları riskli grupta yer alır.
• Anne adayının daha önceki gebelik sayısı 4 ve daha fazla olduğunda risk yüksektir.
• Kilo problemi yaşayan anne adayları da yine riskli gruptadır.

Preeklampsi Belirtiler Nelerdir?

Gebelikte normalin dışında durumlar meydana geldiğinde, gebelik zehirlenmesi olup olmadığını anlamak için en kısa sürede doktora danışmalıdır. Çok nadir durumlarda hastalığın belirti göstermeden de ilerlediği gözlemlenmiştir. Genel olarak gebelik zehirlenmesi yaşayan anne adaylarında aşağıdaki belirtiler bulunur;

• En önemli belirti ise tansiyon yüksekliğidir.
• İdrarda yaşanan protein kaybı yaşanır.
• Anne adaylarında ani şekilde gözlemlenen kilo artışları yaşanır.
• Vücut ani bir şekilde su toplamaya başlar, ciddi oranda ödem oluşur.
• El, kol, ayak, bacak, yüz gibi bölgelerde oluşan şişliklerin bir anda artar.
• Anne adaylarında aşırı halsizlik durumları meydana gelir.
• Anne adayları anlık bilinç bulanıklıkları, kayıpları ve unutkanlıklar yaşar.
• Ani şekilde oluşan görme problemleri meydana gelir.
• Bir anda durdurulamayan midede bulantı, kusma meydana gelir.
• Hamile anne adaylarının, idrar sıkışıklığı yaşayışta idrara çıkma durumlarının oluşması.
• Bebek hareketlerinin azalması ve hareket etmemesi gibi durumlar yaşanır.
• Anne adaylarının benzi sararır.

Gebeliğin her evresinde yukarıdaki belirtilerden bir ya da birkaçı aynı anda hissedildiği anda, gebelik takibini yapan hekim ile görüşülerek muayene olunmalıdır. Gebelik zehirlenmesi belirti göstermeden de seyredebildiği için aylık rutin kontroller asla aksatılmamalıdır. Sonu anne ve bebeğin hayatını tehlikeye atacak kadar riskli durumlar getirebilir.

Preeklampsi Tanısı Nasıl Konur?

Gebelik muayenelerinde tansiyon ölçümü rutin olarak yapılır. Hamile kadınlarda hipertansiyon problemi yaşanıyor ve yapılan idrar tahlilleri de vücuttan fazla oranda protein atılımı gerçekleşiyor ise hatalığın tanısının konulması için yeterli sebeplerdir.

Gebelik zehirlenmesi yaşanan durumlarda anne karnındaki bebek,  olması gereken gelişimden çok daha geride bir seviyede olur. Aylık rutin kontrollerde bebek gelişimi, detaylı bir şekilde kadın doğum doktoru tarafından incelenir. Bu incelemeler neticesinde ise bir önceki aya göre gelişim oranı değerlendirilir. Olumsuz durumlarda problemin saptanabilmesi için anne adayından kan ve idrar tahlilleri alınır.

Tüm bu tetkikler hem anne hem de bebek sağlığı için oldukça önemli olup, kontroller asla aksatmamalı, olağan dışı yaşanılan her bilgi en kısa sürede kadın doğum doktoruyla paylaşmalıdır.