Özellikle huzursuz bağırsak sendromu yaşayan kişiler için en doğru diyet seçenekleri arasında yer alan FODMAP diyeti zayıflamadan öte, sağlıklı yaşam sunuyor. Bu diyet; özellikle sindirim problemi yaşayan kişilerde, bağırsak sorunları yasayanlarda, kolit veya crohn gibi rahatsızlıklara sahip olan kişilerde uygulandığında efektif sonuçlar vermekte. Asıl amacı tedavi niteliğinde olan FODMAP Diyeti Zayıflatır mı? Etkili midir? Nasıl uygulanır? Merak ettikleriniz bu yazımızda;
FODMAP Diyeti Nedir?
FODMAP kelime anlamı olarak Fermente edilebilen; Oligosakkaritler (fruktoz, galaktoz, glikoz) Disakkaritler (laktoz, maltoz, sakaroz) Monosakkaritler (karbonhidrat yapı taşı) ve (And) Polyoller’in kısaltılmış tanımlamasıdır.
Son zamanların en gözde ve bilinir diyeti haline gelen FODMAP diyeti sıklıkla karın ağrısı, şişkinlik, gaz ve artmış bağırsak hareketleri sebebi ile huzursuz bağırsak sendromu yaşayan kişilerde etki göstermektedir. Tedavi amacı ile uygulanan bu diyet, tanısı konulduktan sonra devam edilmesi gerektirmez. Bu sebeple de uzun süreli yapılan bir diyet yöntemi değildir. Kişinin yaşam kalitesini yükseltmek ve bağırsak sorunlarının önüne geçmek için konusunda uzman doktor tarafından bu diyetin uygulanması olumlu sonuçlar verir.
FODMAP Diyeti Nasıl Yapılır?
Bazı kişiler bazı gıdaların sindiriminde çeşitli rahatsızlıklar duymaktadır. FODMAP içeriğinde bu rahatsızlıklara sebep olan fermente edilmiş olan yiyecek guruplarını tanımlamaktadır.
Bunun için ise bu diyeti uygulayan kişiler, belirli bir süre FODMAP gurubunda yer alan besinleri tüketmeyerek, bağırsaklarının düzenli hale gelmesini sağlar. Huzursuzlukların ortadan kalkması ile diyet listesine tek tek ilave edilerek tüketilmeye başlanır. Buradaki amaç hangi besinin kişinin vücudunda etki gösterdiğini kolay bir şekilde anlayabilmektir.
FODMAP diyeti hem zayıflama hem de tedavi olma amacı ile uygulanmaktadır. Her birey için FODMAP içeren besinlerden hangisinde emilim problemi yaşandığını bulmak tedaviyi etkili hale getirmektedir. Bunun için ise mutlaka diyetisyen ile ilerlemek daha doğru sonuçlar almayı sağlar.
Adım Adım FODMAP Nasıl Uygulanır?
- FODMAP gurubunda yer alan her şey besin listesinden çıkarılır.
- En az 6 hafta boyunca bu guruba dahil olmayan gıdalar tüketilir.
- Sonrası da her hafta düzenli olarak teker teker tüketilmeye başlanır.
- Tüketildikten sonra kişide rahatsızlık yaratan grup ayrıştırılır.
- Teşhis konulduktan sonra ise kişi hayatı boyunca rahatsızlık oluşturan besinlerden uzak durmalıdır.
FODMAP’lar ve Emilimleri Hakkında Bilmediklerimiz Neler?
FODMAD gurubu arasında yer alan fruktoz, laktoz ve polyoller bazı kişilerde bağırsak emilimlerinde etki göstermekte, bazı kişilerde ise emilim rahatlıkla yapılabilmektedir. Diğer taraftan FODMAP gurubu içerisinde yer alan galactooligosakkarit kısaca GOS, tüm bireylerde bağırsak emilimi gerçekleşemez. Bu sebeple de GOS emilimi yapılamadığını için tüketildiği anda kişilerde rahatsızlık hissi meydana çıkar.
FODMAD Diyetinde Fruktozun Önemi Nedir?
Fruktoz emiliminde sorun yaşayan kişiler, belirli besin gruplarını tükettiklerinde bağırsak huzursuzlukları kendini göstermektedir. Bu besinler arasında tüm meyve grupları, bal, mısır şurubu, bazı sebze guruplarında bulunmaktadır. Fruktoz emiliminde sorun yaşayan kişilerin bağırsak durumları incelendiğinde glikoz azlığı görülmektedir. Bunu dengeye oturtarak sorunların önüne geçilebilmektedir.
FODMAD Diyetinde Laktozun Önemi Nedir?
Laktoz koyun, keçi ve inek sütünde bulunmaktadır. Bazı kişilerde laktoz emilim bozukluğu yasayabilmektedir.
Bu besinlerin tüketimi ile emilim bozukluğu yaşayan kişilerde bağırsak hareketliliklerinde bozulma, şişkinlik, gaz gibi durumlar ortaya çıkmaktadır.
FODMAP Diyeti Faydaları Nelerdir?
- Bağırsakların doğru ve düzenli olarak çalışmasını ve gelişmesini destekler.
- Bağırsak iltihabı yaşayan kişiler için etkin çözümler sunar.
- Kişinin yaşam kalitesini artırarak daha sağlıklı bir şekilde sindirim sistemini düzenler.
- Sürekli karın ağrısı, gaz, sancı, ishal, kabız, hazımsızlık gibi günlük hayatı kısıtlayıcı yan etkilerden kurtulmayı sağlar.
- Sindirim sistemini düzenlerken zayıflama konusunda da etkili bir diyet yöntemidir.
FODMAP Diyetinin Zararı Var Mı?
Bu diyetin asıl amacı zayıflamak değildir. Uzun süreli uygulanmamaktadır. Kişiyi rahatsız eden FODMAP grubundaki besinlerin analizini yaparak, kişinin sindirim sistemindeki olumsuzluğu yok etmek amaçlanır. Bu tedavi süreci için uygulanan bir diyet olması sebebi ile de kısa sürede sonlandırılır. Aksi taktirde;
- Uzun süre uygulandığında lif kaynakları açısından vücut güçsüz düşebilir.
- Diğer taraftan uzun süre uygulandığında kişinin ek olarak Probiyotik takviyelerine ihtiyacı olur.
- Vücutta Demir, folat, çinko gibi vitamin ve mineral eksikliği oluşabilir.
FODMAP Diyeti’nde Tüketilebilecek Gıdalar Neler?
- Tahıllı Gıdalar; Karabuğday, mısır, darı, kahverengi pirinç, yulaf.
- Kuruyemişler: Badem, ceviz, çam fıstığı, yer fıstığı.
- Sebzeler: Havuç, biber, domates, patlıcan, lahana, ıspanak, kabak.
- Süt ve süt ürünleri: Laktoz içermeyen her türlü süt ve peynir.
- Yağlar: Hindistan cevizi yağı ve zeytinyağı.