Sürekli diyete başlayan ama istikrar yakalayamayanlar, bir şekilde kilo vermeye çalışıp, aksine daha çok alanlar, kilo alacağını ve zararlı olduğunu bildiği halde, kendini yemekten alıkoyamayanlar olarak hiç düşündünüz mü? Aslında tüm bunların farkında olduğumuz halde neden hala yeme konusunda oldukça ısrarcı davranıyoruz?

Duygularımız yeme davranışlarımızı doğrudan etkilemektedir. Duygusal yeme olarak adlandırılan bu tanım, kişinin sadece acıkması sonucunda yemek yeme davranışını tetiklemez. Kişinin ihtiyacı olanından daha fazlasını, acıkmadığı halde yemek yeme ihtiyacı olmadığı zamanlarda dahi; yemek yeme davranışını sergilemesine neden olan duygular, yeme bozukluğuna sebep oluyor.

 Duygusal Yeme Nedir?

Duygusal Yeme; kişinin kendini farklı olumsuz duygu durumları karşısında, kendisini daha iyi hissedebilmek için göstermiş olduğu bir davranış biçimidir. Bu davranışı sergileyen kişiler gün içerisinde sıklıkla yemek yemeyi düşünür ve yeme ihtiyacı hisseder. Bu duygu durumuna giren kişiler genellikle paketli gıdalar, kalorisi yüksek hamur işleri, tatlı, çikolata, şekerleme, cips vb. hazır gıdalara yönelirler.

Duyguların yönetilmediği ve stres altında bulunulduğu zamanlarda bu tür ürünlere daha fazla eğilim göstermenin tek ve asıl nedeni, kısa sürede ulaşabiliyor olmaktır. İhtiyacı olmadığı halde ihtiyacı dışında gıda tükettiğin farkında olan, özellikle diyet yapıp kilo vermek isteyenler yeme atakları sonrasında suçluluk duygusunu yoğun olarak yaşar.

Sonuç olarak ise her duygu durum değişikliğinde tekrar yemeğe eğilim göstermek, ihtiyaç fazlası ve yememesi gereken ürünleri tüketmek sonrasında gelen suçluluk pişmanlık ve kızgınlık duyguları sürekli tekrarlanır hale gelir.

Duygusal Yemenin Nedenleri Nelerdir?

Duygusal yemenin nedenleri kişinin olumsuz duygu durum değişikliklerinden kaynaklanabilmektedir. Bunlar;

• Üzgün hissetmek,
• Stresli hissetmek,
• Öfkeli hissetmek,
• Endişeli olmak,
• Canı sıkkın olmak,
• Yalnız olmak,

vb. gibi olumsuz durumlardır. Tüm bu durumları tam tersine çevirmek ve kendini daha iyi hissetmek amacı ile yeme eylemi gerçekleşmektedir. Yemek yerken hissedilen anlık mutluluk ve geçirilen bu süreçte içinde bulunulan olumsuz duygulardan bir nebze uzmanlaşmış olmak rahatlatıcı bir etki gösterebilmekte. Sonrası da ise pişmanlık ve kızgınlık duyguları devam ederken kişi hem ruhsal hem fiziksel sorunlarla baş başa kalır hem de içinden çıkamayacağı kısır bir döngüde sürekli yer alır.

Yeme bozuklukları ve duygusal yeme in nedenleri arasında, kişilerin çocuklukta yaşamış oldukları duygu boşluk ve eksikliklerini tamamlama içgüdüsü de yatmaktadır.

Bu durumu yaşayan kişiler çocukluk çağlarında ebeveynlerinden ihtiyaç duydukları sevme, sevilme, onay görme, saygı, kabul edilme, değer görme gibi duygusal ihtiyaçları tam olarak karşılaşmamış olan kişiler , ilerleyen yaşlarda yaşamış oldukları eksiklikleri bu şekilde kapatma eylemi ile karşılaşır.

Duygular mı, Mide mi Aç? Nereden Bileceğiz?

Gerçekten aç olduğunuz için mi yiyorsunuz,  yoksa duygusal açlık mı yaşıyoruz? Bedenimizi mi, ruhumuz mu aç?

Bunu anlamak için şu ayrıntılar çok önemli;

• Duygusal açlık yaşayan kişiler, yemek isteği öncesinde stres, üzüntü, öfke, yalnızlık, mutsuzluk gibi tetikleyici bir duygu yaşamış oluyor. Bu durumlar sonrasında hissedilen açlık duygusal açlıktır.
• Duygusal açlık yaşayan kişiler bir anda açlık duygusunu hisseder.
• Kişi böyle bir durumda yemek yerken doyum noktasına ulaşmaz. Doyduğu halde yemeye devam eder.
• Duygusal açlık yaşayan kişiler yeme istekleri geldikleri anda bastıramaz ve daha fazla olumsuz duygu durumları yaşar.
• Diyet yapıyor olsa dahi duygusal açlık yaşayan kişi genelde yüksek kalorili hazır gıdalara yönelir. Tükettiği ürünlerin besin değerleri, içerikleri değil aldığı tat hissettiği duygu önemlidir.
• Bu durum içerisinde yemek yiyen kişi neyi ne kadar ve nasıl yediğini. Farkında değildir.
• Özellikle bu duygular altında yemek yiyen kişiler yemek sonrası kendilerini suçlu hisseder ve pişman olur. Pişman olsa dahi sürekli tekrarlar. Aynı zamanda yapmış olduğu davranışın yanlış olduğunu bildiği halde, yeme isteğini durduramıyor ve önüne geçemiyor bir hale gelir. Etrafındaki kişilerden saklayarak gizli gizli ve tek başına yemeyi tercih ediyorlar.

Duygusal Yemenin Önüne Nasıl Geçilir?

Sağlıklı bir hayat sürmek ve gereksiz kilolardan kurtulmak için gerçekten acıktığınız için mi yiyorsunuz, yoksa zihnimizde aç olduğunuzu düşünerek mi yiyorsunuz?

Çözümü aslında oldukça basit. Bu ayrımı yapabiliyor olmak ve durumun farkında olmak en başta atılacak ilk adım olmalıdır.

Kişiler durumun farkında olmadığı sürece herhangi bir çözüm arayışına da görmeyecektir.

Farkındalık sonrası ilk yapmak gereken duygu durumlarına karşı sergilemek gereken davranış,  yemek değil en sevdiğiniz başka bir şeyi yapmak olmalı.

Kendi kendinize deniyor ve sonuç alamıyorum diyorsanız mutlaka uzmanından destek almaktan çekinmeyin.

Unutmayın ki sağlığınız hem kendiniz hem de sevdikleriniz için kıymetli.