“Sürekli yorgun hissediyorum”, “Hiç halim yok”, “Yüzüm solgun, saçıma ve cildime o kadar özen gösteriyorum hala kupkuru”, “Sürekli tırnaklarım kırılıyor” diyenler demir eksikliği yaşıyor olabilirsiniz!

Biz bu yazımızda demir eksikliği nedir? Nelere yol açar? Nasıl Tedavi edilir sizler için tüm detaylara Ayrıntıları ile yer verdik.

Demir Eksikliği Nedir?

Sağlıksız beslenmenin ve birtakım rahatsızlıkların sonucu meydana gelen demir eksikliği, vücutta halk arasında kansızlık olarak tabir edilen, tıp dilinde anemi olarak bilinen hastalığın sebebidir. Demir bir mineraldir. Vücudun demir mineraline belirli oranlarda ihtiyacı vardır. Demir minerali kırmızı kan hücrelerinin başarılı bir şekilde çalışmasını sağlar. Eksikliğinde sistem bozulur ve kırmızı kan hücrelerinin sayısı giderek azalmaya başlar. Diğer taraftan da vücutta oksijenin her yere taşınmasını sağlayan hemoglobin üretiminde de demir mineraline ihtiyaç vardır.

Nedenleri Nelerdir?

Bazı kişiler demir minerali eksikliği yaşayabilirler. En çok şu kişilerde görülmektedir;

• Sağlıklı bir şekilde beslenmeyen kişilerde ortaya çıkar. Demir en çok yeşil sebzelerde ve et ürünlerinde bulunur. Et ürünleri ile beslenmeyen kişiler, aşırı diyet uygulamaları yapan kişilerde görünür.
• Mide ve bağırsak sorunları olan kişilerde demir emilimi yetersiz olduğunda ortaya çıkmaktadır. Daha önceden mide ya da bağırsak da operasyon geçirmiş olan kişiler de görülür.
• Düzensiz ve aşırı âdet kanaması yaşayan kişilerde görülür.
• Mide kanaması durumlarında görülür.
• Mide ya da bağırsak kanseri yaşayan kişilerde yaşanan kan kaybından ötürü görülür.
• Basur olan kişilerde yaşanan yoğun kanama durumlarında görülmektedir.
• Gebelikte anne adayları normal dönemlere göre daha çok demir mineraline ihtiyaç duyar. Bu hem bebeğin hem de annenin sağlığı açısından çok önemli olup, gebelik döneminde ek olarak takviyesi alınır. Alınmadığı taktirde eksikliği meydana çıkar.

Nasıl Belirti Gösterir?

Yaşanan demir eksikliği seviyesine bağlı olarak belirtiler göstermektedir. Demir eksikliği oranı az olduğunda daha az belirtiler ortaya çıkarken eksiklik oranı arttıkça belirtiler artmaktadır.

Eksikliğinde karşılaşılan belirtiler ise;

• Yorgunluk hali ortaya çıkar.
• Tende soluk bir görünüm oluşur.
• Uzun süreli baş ağrıları yaşanır.
• Baş dönmesi gibi problemler ortaya çıkar.
• Saçlar oldukça yıpranmış ve kurumuş gözükür.
• Huzursuz bacak sendromu ortaya çıkar.
• Tırnaklarda belirgin bir şekilde kırılmalar meydana gelir.
• Fazla üşüme ısınamama el ve ayakların her daim soğuk olması gibi durumlar ortaya çıkar.
• Buz, toprak, cam, kül, kahve telvesi, kakao gibi ürünleri yeme isteği oluşur.

Tedavisi Nasıl Yapılır?

Eksiklik yaşayan kişiler beslenme listelerini mutlaka değiştirmelidir. Bunun için ise günlük öğünlerine kırmızı et, tavuk eti, balık, karaciğer-dalak, yumurta, brokoli, lahana, börülce, baklagiller, tahıllar, pirinç gibi ürünleri eklenmelidir.

Eksiklik yaşayan kişiler vücudun demir depoları dolana kadar ek takviye almalıdır. Bunun için hap ya da şurup şeklinde ilaç tedavisi uygulanır. Özellikle yüksek oranda demir eksikliği yaşayan kişiler, gebelikte kullanmış olduğu takviyelerin yetersiz olduğu durumlar, sindirim sisteminden ötürü demir emilimi de problem yaşayan kişilerde konusunda uzman hekim tarafından onay alındığı taktirde damar yolu ya da iğne ile tedavi edilmektedir.

Demir eksikliği yaşayan kişiler ortalama 2 ya da 3 ayda bir kan testi vererek tedavinin devamının gerekli olup olmayacağı konusu hakkında kendi hekiminden bilgi alabilir.

Tedavi Edilmezse Neler Olur?

• Fiziksel aktivitelerde gözle görür performans düşüklüğü ortaya çıkar.
• Kalp krizi riski ile karşı karşıya kalınır.
• Psikolojik problemler ortaya çıkar.
• Çabuk üşü Fiziksel me, ısınamama durumları meydana gelir.
• Tırnaklar şekilsiz ve kırık bir hale dönüşür.
• Akciğer sorunu olan kişiler problem yaşar.

Demir Eksikliğine Yol Açan Hastalıklar Neler?

Bazı hastalıklar demir eksikliğine yol açmaktadır. Bunlar;

• Çölyak hastalığı, mide hastalığı yaşayanlar, mide ameliyatı geçirenler gibi vücudun demir emilim sistemini bozan rahatsızlıklar yol açabilmektedir.
• Kan kaybı yaşanan hastalıklarda bunlar ülserler, kanserleri, rahimde bulunan miyomlar, âdet kanaması yaşayanlar, basur kanaması yaşayanlar, demir eksikliğinden etkilenir.
• Böbrek yetmezliği yaşayan hastalarda görülmektedir.
• Kalp yetmezliği demir eksikliğine yol açabilmektedir.

Demir Eksikliği Akdeniz Anemisi Midir?

Demir eksikliği direkt olarak Akdeniz anemisi değildir. Yalnız Akdeniz anemisi ne sahip olan kişiler demir eksikliği yasar. Tedavi uygulanıyor ve değerler düzelmiyor ise Akdeniz anemisi tanısı koymadan önce hemoglobin elektroforezi yapılarak incelenir. Her Demir eksikliği yaşayan kişiye Akdeniz anemisi tanısı konulamaz. Birçok farklı hastalık Demir eksikliğini tetikleyebilir.

İyi Gelen Yiyecekler Neler?

• Meyve ve sebzeler özellikle çiğ halde tüketilmeli.
• Kepekli tahıllar tüketilmeye özen gösterilmeli.
• Süt ürünlerinden eksik beslenilmemeli.
• Her türlü et ve et ürünü tüketilmelidir. Bunlar beyaz ve kırmızı et türevlerinin tamamı.
• Baklagiller önemlidir. Kuru fasulye, nohut, mercimek, barbunya ihmal edilmemelidir.
• Yumurta her zaman tüketilmelidir.
• Fındık, badem, kuru üzüm, kuru erik gibi kuru yemişler tüketilmelidir.
• Kansızlık yaşayanlar pekmez tüketmeli. Pekmezi tüketirken emilimi kolaylaştırmak için c vitamini aynı anda almalıdır.
• Deniz ürünlerinin hepsi her zaman sağlıklıdır. Demir açısından da önemlidir.
• C vitamininden zengin gıdaların tamamı demir minerali için olmazsa olmaz besinlerdir.