C vitamini suda çözünen bir vitamindir, bu da vücudun ihtiyaç duymadığı fazla C vitaminini dışarı atabileceği anlamına gelir. Bu, aşırı dozda C vitamini zehirlenme riskini azaltırken, takviye şeklinde çok fazla C vitamini alırsanız bazı semptomlar yaşamanız da mümkündür. Peki C Vitamini fazlalığı belirtileri nelerdir?
Çok fazla yemeden birçok C vitaminini nasıl elde edebilirsiniz? En iyi yol, C vitamini açısından zengin besinler yiyerek bu vitamini doğal olarak elde etmektir. Bu besinlerden bazıları turunçgiller, yeşil sebzeler, çilek ve kabaktır.
C Vitamini Ne İşe Yarar?
Sağlığın geliştirilmesi söz konusu olduğunda C vitamininin birçok rolü vardır. Örneğin:
- Antioksidan görevi görerek, hasarına karşı korumaya yardımcı olur ve yaşlanmanın etkilerini yavaşlatır.
- Güneş hasarı, sigara dumanı, hava kirliliği ve diğer çevresel stres faktörlerinin olumsuz etkilerine karşı koyar.
- Hastalıklardan korunmak için bağışıklık sistemini destekler.
- Cilt, kemikler, eklemler ve kan damarları dahil olmak üzere kolajen oluşturmaya ve bağ dokusunu korumaya yardımcı olur.
- Göz sağlığını/görmeyi destekler ve katarakt riskini azaltır.
- Belirli kanser türleri azaltmaya yardımcı olur.
- Demir emilimini kolaylaştırır.
Araştırmacılar, C vitamini eksikliği semptomlarının çoğunlukla ciddi yetersiz beslenme, uyuşturucu ve alkol bağımlıları veya yoksulluk içinde yaşayanlarda görüldüğünü belirtiyor.
C Vitamini Fazlalığı Ne Kadardır?
C vitamini genellikle güvenli ve bağışıklık güçlendirici etkileri nedeniyle yaygın olarak tüketilen bir takviye olarak kabul edilirken, yüksek dozda C vitamini almak bir takım yan etkilere neden olabilir. Genel olarak uzmanlar, günde 2.000 miligramdan fazla C vitamini almayı önermemektedir.
Ulusal Sağlık Enstitüleri'ne (NIH) göre, yetişkinler için önerilen günlük C vitamini miktarı (RDA), birinin yaşına bağlı olarak günde 65 ila 90 miligram (mg) arasındayken, güvenli üst sınır günde 2.000 miligramdır.
Bazı araştırmalar, günde 200 ila 500 miligram almanın sağlık açısından fayda sağlamak için yeterli olduğunu ve bundan daha yüksek dozların bile emilmeyebileceğini ortaya koymuştur. Çok fazla C vitamini alırsanız, fazladan idrara çıkarsınız. Bu da yüksek doz takviyelerin hiçbir işe yaramadığı anlamına gelebilir.
C Vitamini Fazlalığı Belirtileri
Çok yüksek dozlarda C vitamini almanın bu vitaminde overdose'a neden olduğu görülmüştür. Buna C vitamini toksisitesi de denir. C vitamini zehirlenmesinin bazı belirtileri şunlardır:
- İshal, mide bulantısı veya karın krampları gibi sindirim sorunları.
- Göğüste ağrılı yanma hissi.
- Baş ağrısı.
- Dokuya zarar verebilecek demir birikimi.
C Vitamini Fazlalığının Tehlikeleri
Nadir durumlarda, örneğin bazı vaka raporları, C vitamininin ciddi yan etkileri şunlardır:
- Böbrek taşı,
- Artan oksidatif stres,
- Aşırı demir emilimi,
- B12 vitamini eksikliği,
- Diş minesinin aşınması,
- Doğum kusurları,
- Arteroskleroz,
- Ribaund iskorbüt.
Kandaki C vitamini seviyeleri böbrekler tarafından kontrol edilir. C vitamini zehirlenmesi ile ilgili en büyük endişelerden biri böbrek taşı oluşumu riskidir, bu nedenle C vitamini takviyeleri genellikle erkekler ve böbrek taşı riski taşıyan diğer kişiler için önerilmez.
Çok yüksek dozlar idrarı asitleştirebilir, sindirim sorunlarına neden olabilir ve vücuttaki antioksidan dengesini bozabilir
C Vitamini Fazlalığı Nasıl Tedavi Edilir ve Önlenir?
C vitamini fazlalığını önlemenin en iyi yolu, yüksek dozlarda takviye almaktan kaçınmaktır. Bununla birlikte vücudunuzun ihtiyaç duyduğu C vitaminini takviyeler yerine gıdalardan, özellikle taze sebze ve meyvelerden almaktır. C vitamini açısından en zengin besinlerden bazıları portakal, yeşil yapraklı sebzeler, kırmızı biber, kavun, çilek ve patatestir.
Riskler ve Yan Etkiler
Belirli ilaçları alan veya belirli sağlık sorunları olan kişiler, C vitamini takviyesi yapmamalıdır (özellikle yüksek dozlarda), çünkü C vitamini birçok ilaçla etkileşime girebilir.
C vitamini, aşağıdakileri içeren ilaçlarla etkileşime girebilir:
- Belirli kanser tedavileri (potansiyel olarak kemoterapi),
- Doğum kontrol hapları,
- Aspirin,
- Kolesterol seviyelerini kontrol etmek için kullanılan ilaçlar.
Bu ilaçları alan herkes, bir doktor gözetimi olmaksızın fazladan C vitamini takviyesi almaktan kaçınmalıdır.