Hirsutizm genellikle kadınlarda sırt, göğüs ve yüz bölgelerinde erkeklerde olduğu gibi koyu renkli kalın kılların olduğundan fazla büyümesine neden olan bir durumdur. Kadınlarda adet görmeye başlayıp menopoz sürecine kadar devam eden bu geniş zaman dilimi içerisinde her 100 kadından 10'unda hirsutizm etkilerine rastlanmaktadır.
Söz konusu aşırı tüylenme, kadınlarda bazı bölgelerde normalden fazla kıllanma veya tüylenme olması durumudur. Eğer adet düzensizliği ve akne sorunu yaşıyorsanız; mutlaka altta yatan problemi anlamak için bir uzmandan destek almanız gerekmektedir. Bu hastalıklarda yağ metabolizması bozukluklarına sık sık rastlanmaktadır.
Özellikle diyabet, bu hastalarda daha fazla görülür. Bu sebeple kıllanma sorununu basite almamak gerekir.
Kadınlar için rahatsız edici bir sorun olan hirsutizm doğru tedavi edildiği zaman önlenebilir. Bu hastalık başta testosteron olmak üzere erkeklik hormonlarından kaynaklanır. Özellikle ergenlik çağındaki bireylerde aşırı tüylenme sıklıkla rastlanan bir durumdur.
Aşırı tüylenmeler çocukları psikolojik olarak olumsuz yönde etkileyebilmenin yanı sıra, önemli hormonal hastalıkların da belirtisi olabilmektedir. Bu sebeple aşırı tüylenme problemi yaşayan çocuk veya gençlerde vakit kaybedilmeden hormonal bir değerlendirme yapılmalıdır.
Bahsi geçen aşırı tüylenme, ailevi veyahut yapısal olabilmektedir. Fakat aşırı tüylenme durumunun en önemli nedenleri arasında böbrek üstü bezinden kaynaklı hormon bozukluğu yer almaktadır.
Aynı zamanda over ( yani yumurtalık) veya testislerden aşırı hormon salınımı tüylenmenin önemli bir nedeni olabilmektedir. Hormonal dengesizlik doğumsal nedenli olmanın yanı sıra, daha sonra da ortaya çıkabilmektedir. Sonradan meydana gelen hormonal fazlalıklar metabolik nedenli olmanın yanı sıra böbrek üstü bezi ve yumurtalıklardaki kist gibi nedenlerden de oluşabilmektedir. Aşırı tüylenme olayı genellikle kısa süre içerisinde çok fazla kilo alan bireylerde ergenlik dönemi ve genç kızlarda Polikistik Over Sendromu adı verilen bir hastalıkla beraber görülmektedir.
Aşırı Tüylenmenin Belirtileri ve Nedenleri
Hirsutizm, bireylerin vücut kısmında sert ve koyu görünümlü kılların görülmesi problemidir. Normalde vücudunuzun yüz, alt karın, sırt ve göğüs gibi bölgelerinde kıl bulunmayan yerlerde görülür. Erkeklerde ileri düzey erkek hormonu artışı varsa, virilizasyon adı verilen birçok belirti gelişebilir. Bu belirtileri bu şekilde sıralayabiliriz:
- Yüz, göğüs, alt karın ve sırtta akne oluşumu
- Erkek tipi saç dökülme problemi
- Seste kalınlaşma
- Meme büyüklüğünde azalma
Bunlar aşırı tüylenmenin en önemli belirtileri arasında ilk sırada yer alan faktörlerdir. Herhangi bir belirti yaşıyorsanız; mutlaka alanında uzman bir doktorla görüşmeniz gerekmektedir. Aşırı tüylenmenin nedenlerinden bahsedecek olursak bu nedenleri de şu şekilde sıralayabiliriz:
- Aşırı tüylenme de en önemli nedenlerden ilk sırada yer alan Polikistik Over Sendromu
- Cushing sendromu
- Bazı ilaçlar( özellikle danazol metenolon ve testestoron)
- Yumurtalıklarda veya adrenal bezde erkeklik hormonu üreten bir tümör
- Konjenital adrenal hiperplazi
Bahsettiğimiz nedenler hirsutizmin en önemli nedenleri arasında ilk sıralarda yer almaktadır. Sağlığınız için bu neden ve belirtilerden en az 1 tanesi ile karşı karşıyaysanız, hemen bir uzmana danışmanız gerekmektedir. Aşırı tüylenmenin komplikasyonları adet düzensizliği, depresyon ve kısırlık olarak bilinmektedir. Bu nedenle hastalığın teşhisi için bir an önce uzman destek almanız gerekebilir.
Hirsutizm Teşhis ve Tedavi
Tedavi sürecini belirleyen en önemli faktör, hirsutizme neden olan, endokrinolojik, patolojik vb. nedenin belirlenmesi olacaktır.
Aşırı tüylenmenin teşhisinde kandan bakılan androjen düzeyleri ve yumurtalık ultrasonu görüntülenerek tanıya ulaşılır. Aynı zamanda gerekli durumlarda kesitsel görüntüleme yöntemleri yani tomografi ve MR gibi yöntemler kullanılabilir. Aşırı tüylenmenin tedavisinde öncelikle altta yatan hormonal dengesizliğin giderilmesi gerekmektedir.
Aynı zamanda profesyonel kişiler tarafından uygulanan lazer epilasyon ve çeşitli kozmetik yöntemlerden de yardım alınabilir. Böbrek üstü bezi hastalıklarının teşhis edilmesi noktasında ACTH denilen ilaçlı hormon testi hirsutizm tanısı koymada yardımcı olmaktadır.
Bu tetkikler steril bir ortamda ve laboratuvarda yapılmalıdır. Aynı zamandan bireyin yaşına göre değerlendirilebilecek doğru tanılar son derece önemlidir. Tüylenmenin fazlalığına göre ultrasonografisi veya tomografi ile böbrek üstü bezler görüntülenebilir.
Tedavi esnasında tıraş, ağda, lazer epilasyon ve elektroliz gibi kişisel bakım yöntemleri oldukça etkili olmaktadır. En iyi yanıt ilaçların yanı sıra kişisel bakım yöntemleri kullanmaktır. Tedavi esnasında kullanılan ilaçlar anti-adrojen ve doğum kontrol hapları içermektedir. Bu ilaçların etkisini görebilmek için en az 6 ay kullanmanız gerekmektedir.